Cultuurverandering binnen de
VRGZ Sector Crisisbeheersing

Met een duidelijke visie & missie ben je er vaak nog niet; de hardnekkige kant van een cultuurverandering in de VRGZ en hoe Fringe samen met de medewerkers hier verandering in hebben gebracht. 

Fringers Martijn van Jole en Joris Kok hebben de VRGZ ondersteund bij een gestokte cultuurverandering. Hoe je hier weer beweging in krijgt? Door eerst de huidige en gewenste cultuur met de medewerkers in kaart te brengen en deze goed te analyseren en te bespreken.

Daarna moet bewustwording bewerkstelligd worden, waarbij de ‘buitenwereld naar binnen werd gehaald’. In cultuurdialogen zijn, in een veilige omgeving, kritische vragen bediscussieerd. Zo werd ook de houding & het gedrag van de medewerkers beïnvloed, waardoor de cultuurverandering weer vaart kreeg met praktisch toepasbare verbeterstappen.

Wat zegt de opdrachtgever?

“De begeleiding vanuit Fringe heeft ons geholpen om in een veilige setting kritisch te zijn naar onszelf. Van daaruit hebben we onze ‘stip op de horizon’ geformuleerd: waar willen we staan over enkele jaren en wat is ervoor nodig om daar te komen. De rol van Fringe hierin was om op basis van de cultuurscan met ons in gesprek te gaan over onze uitdagingen en samen met ons helder te verwoorden welke stappen we gaan zetten om écht innovatiever en vanuit oog voor de maatschappelijke opgave ons voor te bereiden op de crises van de toekomst. Martijn en Joris stellen daarbij de vragen die wel zelf niet hadden kunnen of durven stellen, maar die wel beantwoord moeten worden om verder te kunnen komen”.

Femke van Bennekom – Manager Crisisbeheersing

De sector Crisisbeheersing (CB) is in 2019 ontstaan door de samenvoeging van de GHOR, het Veiligheidsbureau en de afdeling Communicatie. Het doel was om meer integraal te gaan werken, met een stevigere netwerkrol en efficiencyvoordelen te behalen. De positie en rol van de sector Crisisbeheersing is daarmee de spil geworden van de VRGZ-organisatie. Crisisbeheersing brengt de buitenwereld naar binnen en vertaalt deze naar de ontwikkelingen en dienstverlening vanuit de VRGZ.

De visie, missie en ambitie inclusief een nieuwe manier van werken heeft de sector Crisisbeheersing helder vastgelegd. De praktijk is weerbarstig; van de gewenste cultuur- verandering komt nog te weinig terecht. De belangrijke valkuilen bij cultuurveranderingen zijn:

  1. Het is onduidelijk wat er moet veranderen.
  2. Men weet niet waarom de ongewenste cultuur er is.
  3. Er wordt geen urgentie ervaren van de verandering.
  4. De veiligheid ontbreekt om te veranderen.

De cultuurscan als “reality check”

De OCAI-cultuurscan zorgt ervoor dat medewerkers bewust zijn van de huidige cultuur en de gewenste cultuur; ‘waar staan we nu en waar willen (of moeten) we heen?’ Tevens krijgt het management meer grip op de verandering, want de cultuurscan geeft een betere voorspelling welke verandermaatregelen wel of niet effectief zijn. Daarnaast krijg je meer draagvlak voor gewenste verandering én kun je makkelijker anticiperen op weerstand, want deze komt minder onverwacht.

Uit de cultuurscan bleek als snel dat er een groot verschil is wat medewerkers op dit moment ervaren als heersende werkcultuur en de werkcultuur die zij wensen.

Dit willen de medewerkers minder:

  • Doe dingen correct; elimineer fouten.
  • Aandacht voor details, zorgvuldige besluiten, precieze analyse.
  • Vandaag, conservatief, voorzichtig.
  • Verbeter processen, routines en efficiëntie.

Dit willen de medewerkers meer:

  • Doe nieuwe dingen, creëer, vernieuw.
  • Vrijheid van handelen, omgaan met veranderingen, onzekerheid en risico.
  • Overmorgen, kansen, ontwikkelingen.
  • Leren van fouten, snel falen en verbeteren.

Cultuur dialoog

Als je van een afstand kijkt naar een cultuur dialoog is het een bundeling van kleine onderlinge interventies. De dialoog zorgt met name voor concretisering, dieper inzicht in cultuurpatronen, aannames en waarden en normen. Daarbij is het belangrijk dat het veilig blijft. Onze ervaring is dat mensen na de dialoog elkaar veel beter begrijpen, dat het oplucht en bereid zijn om zelf met veranderingen aan de slag te gaan. Aan het einde weten de deelnemers, waarmee ze zelf aan de slag kunnen. Dat heeft directe impact op hun houding en gedrag. Ook zien wij na een dialoog dat er concrete vragen en oplossingen naar boven komen die de medewerkers zelf of met begeleiding kunnen oppakken. In de dialoog bespreken we de uitslagen van de cultuurscan, vragen we door, geven we stellingen en dilemma’s. Met deze mix wordt het ook een waardevolle dialoog.

Stand-up Cartooning; dialoog ‘in beeld’

Reflecteren tijdens een dialoog is nog niet zo eenvoudig. En tegelijkertijd weten we dat reflectie ontzettend belangrijk is in veranderingsprocessen. Een stand-up cartoonist is dan een hele goede manier voor medewerkers om te kunnen reflecteren. Tijdens de dialoog worden de illustraties gemaakt, opgehangen en besproken. En natuurlijk daarna hangen ze nog maanden aan de muur; ‘Weet je nog??’

Specificaties

Looptijd: 2020
Opdrachtgever: VRGZ (Veiligheidsregio Gelderland-Zuid)
Klantvraag: Na herstructurering beweging krijgen in de gewenste cultuurverandering
Illustraties: Henk Kemperman

Fringers

Martijn van Jole

Joris Kok

Illustraties

Andere Fringe projecten